Baza wiedzy
Diagnostyka molekularna raka piersi
Rak piersi nie jest jednolitą chorobą, w klasycznych typach histologicznych również są znane liczne podgrupy, które wykazują znaczne różnice również w przebiegu choroby.
W celu wyboru terapii integralną częścią badania jest określenie statusu estrogenu, receptora progesteronowego i HER-2 (immunofenotyp).
W około 20% przypadków rozwoju guzów piersi podstawę stanowią różnice genu HER-2. W HER-2-dodatnim raku piersi mówimy o namnożeniu genu HER-2: gen jest obecny w materiale dziedzicznym w większej liczbie kopii niż normalnie, co skutkuje zwiększoną produkcją białka HER2.
Ukierunkowane leczenie HER2-dodatniego raka piersi może być skuteczne dzięki zastosowaniu przeciwciała HER-2, , drobnocząsteczkowego inhibitora kinazy tyrozynowej. . Inhibicja HER-2 jest również integralną częścią przedoperacyjnego leczenia neoadiuwantowego i pooperacyjnego leczenia adiuwantowego na wczesnym etapie. Wskaźniki wyleczeń uprzednio z najgorszą perspektywą HER-2 dodatnich raków piersi poprawiły się spektakularnie w wyniku ukierunkowanego leczenia.
W tak zwanych potrójnie ujemnych rakach piersi ani receptory estrogenu, ani progesteronu i białka HER2 nie są obecne. Jest to najbardziej niejednorodna podgrupa z molekularnego punktu widzenia diagnostycznego, w jej rozwoju bierze udział wiele mutacji. W tej podgrupie duże znaczenie ma zastosowanie inhibitorów immunologicznych punktów kontrolnych.
W powstaniu raka piersi może odgrywać rolę szereg rzadkich mutacji, które nie są wykrywane w rutynowej praktyce, ale można je wykryć w badaniach wielogenowych i mogą stanowić dodatkowe cele terapeutyczne.
Połączenie terapii celowanej i terapii hormonalnej było dużym postępem w leczeniu raka piersi z obecnością receptorów hormonalnych, zarówno we wczesnych stadiach, jak i w stadium przerzutowym, i jest obecnie alternatywą, często lepszą niż konwencjonalna chemioterapia.
W typach dziedzicznego raka piersi obecne są wady genów BRCA1 i BRCA2 oraz o podobnej funkcji (np. ATM). Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 powodują dziedzicznego raka piersi i jajnika, oraz zwiększają częstość występowania raka piersi u mężczyzn, raka prostaty i raka trzustki u obu płci. Te defekty genów dobrze reagują na celowane leczenie np. na podawanie inhibitorów PARP.
W celu wykluczenia lub potwierdzenia dziedzicznego raka piersi diagnostyka molekularna zalecana, jest wtedy gdy u pacjentki zdiagnozowano raka piersi i wcześniej występowała choroba u co najmniej 2 członków rodziny, oraz wtedy, gdy w jej rodzinie wykazano wcześniej mutację w genach BRCA1 lub BRCA2. Osoby niosące dziedziczne mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 są w grupie bardzo wysokiego ryzyka, w przypadku raka piersi może osiągnąć 80% i w przypadku raka jajnika 40%.
